Hannah van Kolfschooten

Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Ede zijn het zat. Fastfoodketens en cafetaria’s schieten als paddenstoelen uit de grond, maar de gemeentes bijna niets doen om de aanbieders van ongezond eten te weren. En dus zoeken zij naar juridische gronden om de strijd met het ongezonde voedsel aan te gaan. Een team onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam hielp ze daarbij. Hannah van Kolfschooten is één van die gezondheidsrecht onderzoekers.

Vandaag is het Wereld Anticonceptie dag. Het belang van anticonceptie wordt benadrukt op deze dag om ongewenste zwangerschappen en veilige seks te promoten. In veel gevallen wordt bij de anticonceptie aan de vrouw gedacht. Maar ook aan een vrijwillige inname van anticonceptie. Toch is dat niet altijd het geval. Wanneer stelt een rechter anticonceptie verplicht? De redactie van Alledaagse Vragen zocht het voor je uit.

De nieuwe wet verplichte geestelijke gezondheidszorg, die begin 2020 van kracht is, maakt het met een zorgmachtiging mogelijk om iemand met een baarmoeder anticonceptie op te leggen.

Hannah Kolfschooten, Lecturer/ PhD Researcher bij Rechtscentrum voor Gezondheid en Leven op de Universiteit van Amsterdam, legt meer uit over de zorgmachtiging: "Niet de rechter maar een psychiater bepaald welke medicatie je moet slikken. De psychiater vraagt aan de rechter om een zorgmachtiging. De rechter kijkt of deze zorgmachtiging redelijk of proportioneel is. Daarna wordt er gekeken of er een grond is in de wet. In dit geval is die er alleen bij vrouwen die gedwongen zijn opgenomen in de verplichte geestelijke gezondheidszorg."

Alleen de behandelende psychiater is degene die gaat over de medicatie van de patiënt. Alleen als de patiënt een gevaar is voorzicht zelf, kan de psychiater via de rechter verplichten dat iemand met een baarmoeder anticonceptie moet krijgen. Het eventuele toekomstige kind mag geen argument zijn. Toch wordt dit argument best vaak aangevoerd in de strijd om verplichte anticonceptie.

Mannen

"Iedereen heeft volgens het Europees verdrag voor de Rechten van de Mens het recht om een gezin te stichten. Daarnaast ook het recht om je eigen leven in te richten en zelfbeschikking over je eigen lichaam. Het is geen absoluut recht in bepaalde gevallen mag dat beperkt worden. Maar dan moeten er wel goede reden zijn en deze proportioneel zijn. Ik vraag mij af: is het wel proportioneel dat we de anticonceptie alleen maar een vrouw opleggen, terwijl mannen ook een rol hebben in een eventuele zwangerschap," vertelt Kolfschooten.